Beth yw Credyd Cynhwysol?
Cyflwynwyd Credyd Cynhwysol (UC) gyntaf yn 2013 a dyma’r newid unigol mwyaf i’r system les ers iddi ddechrau. Mae Credyd Cynhwysol yn fudd-dal oedran gweithio ar gyfer pobl sydd ar incwm isel ac o dan oedran pensiwn; mae’n disodli:
- Budd-dal Tai
- Credyd Treth Gwaith
- Credyd Treth Plant
- Cymhorthdal Incwm
- Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn Seiliedig ar Incwm (ESA yn seiliedig ar Incwm)
- Lwfans Ceisio Gwaith
Mae Sir Gaerfyrddin bellach yn faes gwasanaeth llawn Credyd Cynhwysol. Os ydych chi’n derbyn un o’r budd-daliadau uchod, yn oedran gweithio a bod gennych chi newid amgylchiadau cymwys, bydd angen i chi wneud cais am Gredyd Cynhwysol. Os ydych yn gwpl a bod un ohonoch wedi cyrraedd oedran pensiwn, byddwch yn cael eich ystyried yn ‘cwpl oedran cymysg’ a bydd Credyd Cynhwysol yn dal i fod yn berthnasol.
Bydd angen i chi hefyd wneud cais am Gredyd Cynhwysol os ydych yn derbyn llythyr Hysbysiad Ymfudo gan Yr Adran Gwaith a Phensiynau; mae’n bwysig iawn nad ydych yn anwybyddu’r hysbysiad hwn neu fe all eich buddion ddod i ben.
Yn hytrach na hawlio pob un o’r budd-daliadau uchod yn unigol, byddwch yn gwneud un cais i Gredyd Cynhwysol.
Bydd Credyd Cynhwysol yn cynnwys cymorth ariannol ar gyfer salwch, anabledd, tai, plant, diweithdra neu gyflogaeth incwm isel.
Nid yw Credyd Cynhwysol yn cynnwys y budd-daliadau lles canlynol a byddwch yn parhau i orfod hawlio’r rhain ar wahân:
- Lwfans Byw i’r Anabl (LBA Plant)
- Taliad Annibyniaeth Bersonol (PIP)
- Budd-dal plant
- Lwfans Cyflogaeth a Chymorth ‘dull newydd’ yn seiliedig ar gyfraniadau (ESA ‘dull newydd’)
Sut bydd y system yn newid?
Mae Credyd Cynhwysol wedi’i gynllunio i wneud taliadau budd-dal yn debycach i gyflog.
Y newidiadau allweddol i’r system yw:
- Telir yr holl fuddion gyda’i gilydd mewn un taliad misol.
- Bydd taliadau’n cael eu gwneud yn fisol ac yn cael eu gwneud mewn ôl-daliadau.
- Os ydych yn hawlio Credyd Cynhwysol fel cwpl, byddwch yn derbyn un taliad rhyngoch (efallai y bydd eithriadau).
- Bydd angen cyfrif banc (neu debyg) arnoch er mwyn anfon taliadau iddo.
- Fel arfer telir eich elfen Tai o dan Gredyd Cynhwysol yn uniongyrchol i chi nid eich landlord (eithriadau yn berthnasol)
- Bydd angen i chi reoli eich hawliad Credyd Cynhwysol ar-lein, trwy gyfnodolyn. (Mae eithriadau yn berthnasol i’r rhai na allant wneud cais ar-lein)
Yr her fwyaf y byddwch yn ei hwynebu yw pan fyddwch yn gwneud eich cais Credyd Cynhwysol i ddechrau. Bydd yn rhaid i chi aros 5 wythnos o’r adeg y byddwch yn gwneud eich cais am y tro cyntaf i dderbyn eich taliad cyntaf. Mae’n bwysig eich bod yn paratoi ar gyfer y cyfnod hwn pan na fydd gennych unrhyw incwm.
Mae Credyd Cynhwysol yn cynnig cyfle i hawlwyr newydd wneud cais am daliad ymlaen llaw i helpu i dalu am y cyfnod hwn os ydych yn profi caledi ariannol. Mae’n bwysig cofio bod y taliad ymlaen llaw hwn yn fenthyciad di-log y mae angen ei ad-dalu; bydd ad-daliadau’n cael eu tynnu o’ch taliadau Credyd Cynhwysol yn y dyfodol dros gyfnod y cytunwyd arno.
Pryd fydd angen i mi wneud cais am Gredyd Cynhwysol?
Mae Credyd Cynhwysol yn cael ei gyflwyno fesul cam.
Bydd yr Adran Pensiynau Gwaith (DWP) yn ysgrifennu atoch pan ddaw’n amser i chi symud i Gredyd Cynhwysol, oni bai bod gennych newid cymwys mewn amgylchiadau ymlaen llaw a’ch bod yn derbyn un o’r budd-daliadau a grybwyllir uchod.
Os ydych yn derbyn llythyr mudo gan DWP, mae’n bwysig eich bod yn cymryd camau, ac yn gwneud cais am Gredyd Cynhwysol i barhau i gael cymorth ariannol. Mae’n bwysig eich bod yn gwneud eich cais cyn y dyddiad cau a nodir yn eich llythyr. Eich dyddiad cau fydd 3 mis o’r dyddiad yr anfonwyd y llythyr.
Efallai y gallwch gael mwy o amser i wneud cais os oes gennych reswm da. Rhaid i chi ofyn am hyn cyn eich dyddiad cau.
Beth sydd ei angen arnaf i fod yn barod ar gyfer Credyd Cynhwysol?
Bydd angen i chi sicrhau mynediad i’r rhyngrwyd fel y gallwch reoli eich hawliad ar-lein. Os nad ydych yn defnyddio’r rhyngrwyd neu’n methu â chael mynediad i’r rhyngrwyd, rhowch wybod i ni, oherwydd efallai y byddwn yn gallu trefnu mynediad i chi.
I hawlio Credyd Cynhwysol, bydd angen cyfrif banc neu Undeb credyd arnoch hefyd, a chyfeiriad e-bost gweithredol.
Os na allwch wneud cais ar-lein am unrhyw un o’r rhesymau a restrir isod, bydd angen i chi ffonio Credyd Cynhwysol i ofyn i wneud cais dros y ffôn.
- Mae nam ar eich golwg.
- Mae gennych salwch neu anabledd iechyd corfforol neu feddyliol sy’n eich atal rhag mynd ar-lein.
- Mae gennych ddiffyg sgiliau llythrennedd sylfaenol.
- Nid Saesneg yw eich iaith gyntaf.
- Mae gennych gyfyngiadau cyfreithiol sy’n eich atal rhag cael mynediad i’r rhyngrwyd.
Sut i hawlio
Gallwch wneud cais am Gredyd Cynhwysol ar-lein drwy’r ddolen ganlynol Universal Credit online – Universal Credit (universal-credit.service.gov.uk)
Mae angen i chi greu cyfrif i wneud hawliad. Rhaid i chi gwblhau eich cais o fewn 28 diwrnod o greu eich cyfrif neu bydd yn rhaid i chi ddechrau eto. Mae eich cais yn dechrau ar y dyddiad y byddwch yn ei gyflwyno yn eich cyfrif.
Os ydych chi’n byw gyda’ch partner, bydd angen i’r ddau ohonoch greu cyfrifon. Byddwch yn eu cysylltu â’i gilydd pan fyddwch yn hawlio. Ni allwch hawlio ar eich pen eich hun.
Os na allwch hawlio ar-lein, gallwch wneud cais dros y ffôn drwy linell gymorth Credyd Cynhwysol 0800 328 5644
Bydd angen i chi ddarparu llawer o fanylion cyn y gallwch gwblhau eich cais, felly gwnewch yn siŵr bod gennych y wybodaeth ganlynol wrth law i wneud y broses ychydig yn haws i chi’ch hun.
Ar gyfer cyplau sy’n hawlio, bydd angen yr un wybodaeth ar y ddau bartner:
Eich enw llawn, cyfeiriad, rhif ffôn a’ch cyfeiriad e-bost.
• Prawf o hunaniaeth (pasbort, trwydded yrru neu Gerdyn Adnabod AEE).
• Rhif Yswiriant Gwladol.
• Eich manylion banc.
• Manylion llawn eich cyflog ac unrhyw incwm arall (gan gynnwys buddion eraill).
• Manylion unrhyw gynilion sydd gennych.
• Cyfeiriad eich Landlord (Bro Myrddin).
• Faint o rent a thâl gwasanaeth yr ydych yn ei dalu (efallai y bydd angen copi o’ch contract neu ddatganiad rhent diweddar arnoch y gellir ei gyrchu trwy eich porth preswylwyr ar-lein).
Os oes gennych blant, bydd angen:
• Eu manylion, gan gynnwys eu rhif Budd-dal Plant.
• Enw, cyfeiriad a rhif cofrestru eu Darparwr gofal plant (os yw’n berthnasol).